LYRA Etna Lambda
wkładka gramofonowa MC
Lyra rewolucjonizuje analogowy świat wraz z wprowadzeniem wkładki gramofonowej Etna λ Lambda. Wkładka Etna λ Lambda bierze swą nazwę od majestatycznego sycylijskiego szczytu Etna i sama w sobie też jest imponującym monumentem, łączącym sprawdzone zasady projektowe Lyry z najnowszymi przemyśleniami projektanta Jonathana Carr’a na temat wkładek gramofonowych. Etna λ Lambda została zaprojektowana ze szczególnym naciskiem na inżynieryjną wydajność, tak aby osiągi były znacznie lepsze niż to wynika z samych części składowych. Dlatego pomimo pewnego pokrewieństwa filozofii projektowej z Atlas λ Lambda, realizacja koncepcji jest inna.
Etna λ Lambda wykorzystuje rdzeń z obrabianego, litego tytanu z nierównoległymi powierzchniami aby uniknąć wewnętrznych odbić gdzie tylko jest to możliwe. Inaczej niż w Atlasie (a także we wcześniejszym Titanie), rdzeń jest łączony z asymetrycznym, wykonanym z anodowanego na czarno duraluminium zewnętrznym korpusem, który zakleszcza się z rdzeniem jak ciasno dopasowane puzzle układanki. Rdzeń i korpus są wspomagane przez służące kontroli rezonansów pręty z brązu i stali nierdzewnej. Elementy są ciśnieniowo spasowane i tworzą wstępnie naprężoną, zwartą, pozbawioną pustych przestrzeni strukturę złożoną z wielu materiałów i skomplikowanych kształtów. Natura tej konstrukcji z ograniczonymi warstwami dramatycznie zmniejsza rezonansową sygnaturę poszczególnych materiałów i daje strukturę korpusu o znacznie bardziej naturalnym brzmieniu niż by to było w innym przypadku, a przy tym wysoka sztywność poprawia transjenty, dynamikę i rozdzielczość.
Etna λ Lambda wykorzystuje podwójny układ magnetyczny bez jarzma, powlekany diamentami wspornik z rodowego pręta, a także zaprojektowaną przez Lyrę igłę contact-line o zmiennym promieniu. Lyra nadal jest jedynym producentem wkładek mocującym wspornik bezpośrednio do korpusu wkładki aby stworzyć sztywne, pozbawione nieciągłości połączenie pomiędzy układem wspornika i główką ramienia. Dlaczego? Liniowe przetworniki takie jak wkładki gramofonowe mają z reguły niską sprawność, rzędu 5-10%. Innymi słowy, tylko 5-10% energii drgań docierających do wkładki jest zamienianych na sygnał elektryczny. Układ tłumienia wewnątrz wkładki rozproszy pozostałe 90-95%, ale znaczna część nadmiarowej energii drgań będzie się odbijać wewnątrz wkładki tworząc wewnętrzne echa i obniżając ogólną wierność odtwarzania. W przypadku wielu wkładek można to łatwo usłyszeć, należy odtworzyć płytę o mocno zmodulowanym rowku przy wyłączonym wzmacniaczu i zbliżyć ucho do wkładki. “Granie igły”, które wtedy usłyszycie to nadmiarowa energia drgań, która nie została odpowiednio skontrolowana. Bezpośrednio mocowany wspornik Etna λ Lambda pomaga skierować tą energię drgań do główki ramienia, gdzie jest ona bezpiecznie rozpraszana w większej masie ramienia i plinty gramofonu.
Etna λ Lambda wykorzystuje koncepcję konstrukcji asymetrycznej po raz pierwszy wdrożoną we flagowym Atlasie, ale śruby i otwory na śruby zostały przesunięte aż do samego frontu wkładki i wprowadzono tłumiącą barierę z brązu pomiędzy nią a ścieżką łączącą układ wspornika z główką ramienia. Wolna od przeszkód i pustych przestrzeni, sztywna, bezpośrednia ścieżka stworzona pomiędzy wspornikiem a główką bardzo efektywnie przenosi dalej drgania kiedy tylko zostały one przekształcone na sygnał elektryczny, skutecznie tłumiąc powstałe rezonanse i wewnętrzne odbicia, które w innym przypadku podbarwiałyby brzmienie. Zwężony obszar mocowania ściślej łączy Etna λ Lambda z główką i ułatwia transfer energii drgań do ramienia, dając jeszcze lepszą kontrolę nad szkodliwymi rezonansami.
Kolejną mocną stroną projektu Etna λ Lambda są wysokoefektywne cewki sygnałowe o kształcie litery X, jest to wspólna cecha z flagowym Atlasem λ Lambda . W porównaniu z tradycyjnym kształtem kwadratowym kształt X pozwala by każdy kanał pracował w sposób bardziej niezależny, co daje lepsze śledzenie, ściślejsze dopasowanie kanałów, lepszą separację i mniejsze zniekształcenia wynikające z przesłuchów. Chociaż znane są inne wkładki z cewkami X, to jednak ich zaletom towarzyszy niska sprawność (w konwersji pracy mechanicznej na sygnał elektryczny), co wymaga zwiększenia wewnętrznej impedancji (większe cewki dodają dodatkową masę i zwiększają szum) i/lub zmniejszenia wyjściowego napięcia (co utrudnia pracę przedwzmacniacza gramofonowego). Aby poradzić sobie z tą słabością, w firmie Lyra przeprowadzono dokładne badania cewek z rdzeniem X. Wykorzystano analizę matematyczną i eksperymenty. W wyniku tych analiz powstał rdzeń X o szczególnym kształcie i wymiarach, co zapewniło sprawność wyższą nie tylko niż we wcześniejszych wkładkach z rdzeniem X, ale też wyższą niż we wcześniejszych wkładkach Lyra z kwadratową cewką.
Technologia Lyra New Angle wstępnie odchyla mechanicznie cewki sygnałowe aby zgrały się one idealnie z przednimi i tylnymi magnesami w trakcie odtwarzania płyty, co pozwala cewkom poruszać się optymalnie we wszystkich kierunkach dla osiągnięcia jak najlepszego, wolnego od zniekształceń odtwarzania. Rzadko wymienianym, a jednak kluczowym czynnikiem definiującym osiągi i brzmienie wkładki gramofonowej jest system zawieszenia i tłumienia. Materiał, wymiary i konstrukcja wspornika wpływają na brzmienie na różne sposoby i jeśli tłumiki oraz zawieszenie nie zostaną dopasowane do danego wspornika to brzmienie i osiągi nie będą optymalne.
Dla modeli New Angle marki Lyra wprowadzonych dekadę temu (Delos, Kleos, Etna, Atlas) opracowano zwężające się tłumiki aby w pozycji spoczynkowej wspornik był odchylony do dołu, a po przyłożeniu siły nacisku (VTF) cewki znalazły się we właściwym położeniu względem magnesów kiedy wkładka jest już w pozycji do odtwarzania. Nasze badania tłumików i zawieszenia doprowadziły nas na nowy poziom - Lambda. W przypadku Lambda zwężające się tłumiki wkładek New Angle są rozdzielone na płaskie dyski elastomerowe (dla tłumienia) i dodatkową podtrzymującą „poduszkę” służącą jako element wstępnie obciążający wspornik. Ten podział pozwala na stosowanie bardziej wyspecjalizowanych materiałów lepiej dopasowanych do swoich zadań. Dlatego Atlas Lambda oraz Etna Lambda zachowują zalety New Angle (kąty cewek i magnesów zgrywają się kiedy wkładka znajdzie się w pozycji do odtwarzania), ale stabilność i osiągi brzmieniowe są znacznie poprawione.
Chociaż Etna λ Lambda to drugi od góry model marki Lyra, jeden odsłuch pokaże, że osiągi tej wkładki plasowałyby ją na szczycie każdej innej serii wkładek. Brzmienie Atlasa Lambda jest bardzo wyrafinowane, eleganckie i zmysłowe, podczas gdy charakter Etna λ Lambda jest bardziej wylewny. Szczerze wierzymy, że wybór pomiędzy tymi dwoma wyjątkowymi modelami sprowadzi się do osobistych upodobań i dopasowania do reszty systemu. Dla wielu klientów Etna λ Lambda będzie idealna i stanie się preferowanym modelem marki Lyra.
Specyfikacje Lyra Etna λ Lambda:
- Typ: Wkładka o średniej masie, średniej podatności, z niskoimpedancyjną ruchomą cewką
- Igła: Zaprojektowana przez Lyrę, o wydłużonym śladzie, ze zmiennym promieniem, typu line-contact, z litego diamentu (3μm×70μm), montowana w szczelinie
- System wspornika: Pokryty diamentem lity pręt z rodu z krótkim jednopunktowym zawieszeniem, bezpośrednio montowany w korpusie wkładki z pomocą wysokociśnieniowego systemu knife-edge
- Korpus: Rdzeń z obrobionego tytanu, anodyzowane aluminium
- Cewki: 2-warstowe, z miedzi wysokiej czystości 6N, chemicznie oczyszczany karkas żelazny o wysokiej czystości w kształcie krzyża, impedancja własna 4.2 oma, indukcyjność 11μH
- Napięcie wyjściowe: 0.56 mV@5 cm/sek., od zera do szczytu, 45 stopni (płyta testowa CBS, inne płyty testowe mogą zmienić wyniki)
- Zakres częstotliwości: 10Hz-50kHz
- Separacja kanałów: Powyżej 30dB dla 1kHz
- Podatność: około 12*10 cm/dyn dla 100 Hz
- Śruby montujące wkładkę: 2.6 mm, skok 0.45, standard JIS
- Masa wkładki (bez osłony igły): 9.2g
- Odległość od otworów montażowych do końcówki igły: 9.5 mm
- Zalecana siła nacisku: 1.62 - 1.72g
- Zalecane obciążenie przy podłączeniu do wejścia gramofonowego MC: Szczegółowe wskazówki w instrukcji obsługi, ostateczne dopasowanie w drodze odsłuchu
- Zalecane obciążenie poprzez transformator dopasowujący: Należy użyć transformatora zaprojektowanego dla impedancji wkładki 3-6 omów (wyjście transformatora należy podłączyć do wejścia MM RIAA 10kohm-47kohm, najlepiej przy pomocy krótkiego kabla o niskiej pojemności)
- Zalecane ramiona: Ramiona o średniej lub średnio-wysokiej masie, czyli większość ramion dostępnych na rynku